KONKORDATO HUKUKU YAZI DİZİSİ – 4

 KONKORDATODA SÜRELER

Konkordato uygulamasının en önemli ve başlangıç aşamalarından biri olan, 7101 Sayılı Kanun,Madde 14’te (2004 Sayılı Kanun,Madde 286) belirtilen belgeleri eksiksiz bir şekilde tamamlama aşamasından sonra geçici mühlet kararı verilmektedir.
Kanun maddesinde belirtilen evraklar yukarıda da değinildiği üzere eksiksiz olarak talep evrakı ile birlikte sunulduğunda mahkeme geçici mühlet kararı vermektedir. 7101 Sayılı Kanun,Madde 15’te (2004 Sayılı Kanun,Madde 287) belirtildiği üzere konkordato kurumunda geçici mühlet süresi üç aydır. Mahkeme, borçlunun veya geçici komiserin yapacağı talep üzerine en fazla iki ay daha uzatabilir. Geçici mühlet beş ayı geçemez. Geçici mühletin uzatılması kararlarına ve tedbirlere karşı kanun yoluna başvurulamamaktadır. Kanun üzerinden de maksimum 3 ay + 2 ay şeklinde olan süreler görüleceği gibi olacaktır:

Geçici Mühlet
“7101 Sayılı Kanun madde 15 (2004 Sayılı Kanun madde 287) - Geçici mühlet üç aydır.
Mahkeme bu üç aylık süre dolmadan borçlunun veya geçici komiserin yapacağı talep üzerine geçici mühleti en fazla iki ay daha uzatabilir, uzatmayı borçlu talep etmişse geçici komiserin de görüşü alınır. Geçici mühletin toplam süresi beş ayı geçemez. Geçici mühlet talebinin kabulü, geçici komiser görevlendirilmesi, geçici mühletin uzatılması ve tedbirlere ilişkin kararlara karşı kanun yoluna başvurulamaz.
Geçici mühlet sürecinde 3 ay +2 aylık süre dışında karşımıza yedi günlük bir itiraz süresi de çıkmaktadır.
Alacaklılar konkordato için bir sebep bulunmadığını mahkemeye itiraz dilekçesi ile belirtebilmektedirler.
Mahkeme bu itiraz talebi için yedi (7) günlük kesin süre vermektedir. Alacaklılar yazılı itiraz taleplerinde borçlunun konkordatoya başvurmasına yer olmadığını, konkordato talebinin reddedilmesi gerektiğini belirtmeli ve taleplerini somutlaştırmalı yani ispatlamalıdır.

Geçici Mühletin Sonuçları, İlan ve Bildirim
“7101 Sayılı Kanun madde 16 (2004 Sayılı Kanun madde 288) – Geçici mühlet, kesin mühletin sonuçlarını doğurur.
Mahkemece geçici mühlet kararı, Ticaret Sicili Gazetesinde ve Basın-İlan Kurumu’nun resmi ilan portalında ilan olunur ve derhal tapu müdürlüğüne, ticaret sicili müdürlüğüne, vergi dairesine, gümrük ve posta idarelerine, Türkiye Bankalar Birliği’ne, Türkiye Katılım Bankaları Birliği’ne, mahalli ticaret odalarına, sanayi odalarına, taşınır kıymet borsalarına, Sermaye Piyasası Kurulu’na ve diğer lazım gelen yerlere bildirilir. İlanda ayrıca alacaklıların, ilandan itibaren yedi günlük kesin süre içinde dilekçeyle itiraz ederek konkordato mühleti verilmesini gerektiren bir hal bulunmadığını delilleriyle birlikte ileri sürebilecekleri ve bu çerçevede mahkemeden konkordato talebinin reddini isteyebilecekleri belirtilir.”
Geçici mühlet sürecinde borçlunun talep etmiş bulunduğu konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olduğu ve sürecin borçlu-alacaklılar açısından verimli işlediği anlaşıldığı takdirde mahkeme borçluya bir yıllık kesin mühlet verir.
Kesin mühlet kararı geçici mühlet içindeyken verilir, böylece sürecin uzamasının önüne geçilmektedir.
Bir yıllık verilen kesin mühletler özel ve meşakkat gerektiren durumlarda komiserin durumu açıklayan gerekçeli raporu-talebi üzerine veya borçlunun talebi üzerine mahkemece 6 aya kadar uzatılabilmektedir.
Kesin mühletteki uzatma sürecinin geçici mühletten farklı olmasının sebebi kesin mühlet süresinin uzatılması aşamasında alacaklıların da söz sahibi olabilmesidir. Kesin mühletin uzatılması aşamasında eğer mevcut alacaklılar varsa alacaklılar kurulunun da görüşü alınmaktadır. Buradan varılacak sonuç: Kesin mühlet süresi maksimum 1 yıl + 6 ay olabilmektedir.

Kesin Mühlet

“7101 Sayılı Kanun madde 17 (2004 Sayılı Kanun madde 289) - Mahkeme, kesin mühlet hakkındaki kararını geçici mühlet içinde verir.
Konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olduğunun anlaşılması halinde borçluya bir yıllık kesin mühlet verilir. Bu kararla birlikte mahkeme, yeni bir görevlendirme yapılmasını gerektiren bir durum olmadığı takdirde geçici komiser veya komiserlerin görevine devam etmesine karar verir ve dosyayı komisere tevdi eder.
Güçlük arz eden özel durumlarda kesin mühlet, komiserin bu durumu açıklayan gerekçeli raporu ve talebi üzerine mahkemece altı aya kadar uzatılabilir. Borçlu da bu fıkra uyarınca uzatma talebinde bulunabilir; bu takdirde komiserin de görüşü alınır. Her iki halde de uzatma talebi kesin mühletin sonra ermesinden önce yapılır ve uzatma kararı vermeden önce, varsa alacaklılar kurulunun da görüşü alınır.”

KONKORDATODA GEÇİCİ MÜHLETTEN KESİN MÜHLETE GEÇİŞ SÜRECİ

Konkordato süreci temel olarak iki aşamadan oluşmaktadır. Mahkeme, sürecin işleyişi ve borçlu şirketin mali durumunun düzelme olasılığına göre borçlu şirkete mühlet verir. Verilen bu mühletlerin amaç ve kapsamı farklı olmakla beraber mahkeme nezdinde aynı vicdani kanaat sonucu verilmektedir.
Geçici Mühlet aşaması 2004 Sayılı Kanun’da Madde 286, 7101 Sayılı Kanun’da ise Madde 14’teki evrakların tam olarak ibrazı ile başlamaktadır. İşbu maddede belirtilen evraklar ve ön projenin sunumu ile mahkeme derhal geçici mühlet kararı verir. Bu belge ve kayıtlar süresi içinde veya eksik olarak sunulduğunda mahkeme geçici mühlet kararı veremez, konkordato talebinin reddine karar verir.
Borçluya geçici mühlet verildikten sonra mahkeme konkordatonun başarıya ulaşıp ulaşamayacağına dair incelemelerin yapılması için geçici bir konkordato komiseri atamaktadır. Alacak miktarı ve alacaklıların sayısına göre mahkeme 3 komiser de görevlendirebilir. Geçici mühlet talebinin kabulüne ve geçici mühlet süresinin uzatılması kararına karşı ise kanun yoluna başvurulamamaktadır.
Geçici Mühlet aşamasındaki en önemli husus, geçici mühletin kesin mühletin sonuçlarını doğurmasıdır. 2004 Sayılı Kanun, Madde 288 ve 7101 Sayılı Kanun,Madde 16’da geçici mühletin sonuç, ilan ve bildirim prosedürleri anlatılmaktadır.
“7101 Sayılı Kanun madde 16- 2004 sayılı kanunun 288. maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
MADDE 288- Geçici mühlet, kesin mühletin sonuçlarını doğurur.
Mahkemece geçici mühlet kararı, ticaret sicili gazetesinde ve Basın-İlan Kurumu’nun resmi ilan portalında ilan olunur ve derhal tapu müdürlüğüne, ticaret sicili müdürlüğüne, vergi dairesine, gümrük ve posta idarelerine, Türkiye Bankalar Birliğine, Türkiye Katılım Bankaları Birliği’ne, mahalli ticaret odalarına, sanayi odalarına, taşınır kıymet borsalarına, Sermaye Piyasası Kurulu’na ve diğer lazım gelen yerlere bildirilir. İlanda ayrıca alacaklıların, ilandan itibaren yedi günlük kesin süre içinde dilekçeyle itiraz ederek konkordato mühleti verilmesini gerektiren bir hal bulunmadığını delilleriyle birlikte ileri sürebilecekleri ve bu çerçevede mahkemeden konkordato talebinin reddini isteyebilecekleri belirtilir.
Geçici mühletin uzatılmasına ve geçici mühletin kaldırılarak konkordato talebinin reddine ilişkin kararlar da ikinci fıkra uyarınca ilan olunur ve ilgili yerlere bildirilir.”
Alacaklıların hepsi geçici mühlet sürecini ve konkordato talebinin kabulünü onaylamak zorunda değildir.
Alacaklılar geçici mühlet kararının gerekli ve yetkili birimlere ilanından itibaren yedi günlük kesin süre içerisinde yazılı bir dilekçeyle konkordato mühleti verilmesine yer olmadığını, borçlu şirketin konkordato şartlarını sağlamadığını delilleriyle beraber ileri sürebilmektedir. Fakat alacaklıların bu itirazları sonuçsuz kalırsa ve mahkeme konkordato sürecinin başarıya ulaşacağı kanaatine sahipse geçici mühlet süreci içerisinde kesin mühlet kararını verir. Kanunda da belirtilen iki mühlet arası bu geçişkenlik, konkordato kurumunun uzun olmayan ve sekteye uğramayan bir kurum olduğunun en başlıca göstergesidir.
Mahkeme geçici mühlet sürecindeyken kesin mühlet kararını verir fakat kesin mühlet kararının verilebilmesi için de mahkeme nezdinde çeşitli prosedürler işletilmelidir.
Mahkeme öncelikle borçluyu ve varsa konkordato talep eden alacaklıları duruşmaya davet eder ve aynı zamanda geçici mühlet için atanan geçici komiserden bu duruşmadan önce yazılı raporunu sunması istenmektedir.
Gerekli görüldüğü takdirde geçici komiser de beyanı alınmak üzere duruşmaya davet edilebilmektedir.
Mahkeme bu duruşmada varsa itirazı olan alacaklıların dilekçelerini de dikkate almaktadır. Belirtildiği üzere konkordato kurumunun yeni tasarısında alacaklılar da borçlular kadar korunmakta, alacaklıların menfaatleri de göz önünde bulundurulmaktadır.
Konkordato talebinin ve belirlenen projelerin başarıya ulaşmasının mümkün olduğu kanaati mahkemede oluştuğunda mahkeme borçluya bir yıllık kesin mühlet vermektedir.
Yeni görevlendirme yapılmasını gerektirmeyen durumlarda ise geçici komiser görevine kesin mühlet sürecinde de devam etmekte ve mahkeme tarafından dosya komisere tevdi edilmektedir.
Anlatılan bu hususları somut bir şekilde ve kanun düzleminden göstermek verimli olacaktır:

“7101 Sayılı Kanun madde 17- 2004 sayılı kanunun 289. maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Kesin Mühlet
MADDE 289- Mahkeme, kesin mühlet hakkındaki kararını geçici mühlet içinde verir. Kesin mühlet hakkında bir karar verilebilmesi için, mahkeme borçluyu ve varsa konkordato talep eden alacaklıyı duruşmaya davet eder. Geçici komiser, duruşmadan önce yazılı raporunu sunar ve mahkemece gerekli görülürse, beyanı alınmak üzere duruşmada hazır bulunur. Mahkeme yapacağı değerlendirmede, itiraz eden alacaklıların dilekçelerinde ileri sürdükleri itiraz sebeplerini de dikkate alır.
Konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olduğunun anlaşılması halinde borçluya bir yıllık kesin mühlet verilir. Bu kararla birlikte mahkeme, yeni bir görevlendirme yapılmasını gerektiren bir durum olmadığı takdirde geçici komiser veya komiserlerin görevine devam etmesine karar verir ve dosyayı komisere tevdi eder.
Mahkemece, kesin mühlet kararıyla beraber veya kesin mühlet içinde uygun görülecek bir zamanda yedi alacaklıyı geçmemek, herhangi bir ücret takdir edilmemek ve tek sayıda olmak kaydıyla ayrıca bir alacaklılar kurulu oluşturulabilir. Bu durumda alacakları, hukuki nitelik itibarıyla birbirinden farklı olan alacaklı sınıfları ve varsa rehinli alacaklılar, alacaklılar kurulunda hakkaniyete uygun şekilde temsil edilir. Alacaklılar kurulu oluşturulurken komiserin de görüşü alınır. Alacaklılar kurulu her ay en az bir kere toplanır ve hazır bulunanların oy çokluğuyla karar alır. Komiser bu toplantıda hazır bulunarak alınan kararları toplantıya katılanların imzasını almak suretiyle tutanağa bağlar. Alacaklı sayısı, alacak miktarı ve alacakların çeşitliliği dikkate alınarak alacaklılar kurulunun zorunlu olarak oluşturulacağı haller ile alacaklılar kuruluna ilişkin diğer hususlar Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikte gösterilir.
Güçlük arz eden özel durumlarda kesin mühlet, komiserin bu durumu açıklayan gerekçeli raporu ve talebi üzerine mahkemece altı aya kadar uzatılabilir. Borçlu da bu fıkra uyarınca uzatma talebinde bulunabilir; bu takdirde komiserin de görüşü alınır. Her iki halde de uzatma talebi kesin mühletin sonra ermesinden önce yapılır ve uzatma kararı vermeden önce, varsa alacaklılar kurulunun da görüşü alınır.
Kesin mühlet verilmesine, kesin mühletin uzatılmasına ve kesin mühletin kaldırılarak konkordato talebinin reddine ilişkin kararlar, 288. madde uyarınca ilan edilir ve ilgili yerlere bildirilir.”

ALACAKLILAR KURULU
Bu bölümde daha önce kısaca söz ettiğimiz alacaklılar kurulunu detaylı olarak inceleyeceğiz. Konkordato sürecinin yalnızca borçlu lehine olmadığı, aynı zamanda alacaklıların da menfaatine uygun işletildiği açık ve aşikârdır. Yukarıda değinilen geçici mühletten kesin mühlete geçiş aşamasında da görüldüğü üzere alacaklılar konkordato talebi gündeme geldiği an itibari ile belirli aşamalarda söz sahibi olabilmektedir.
7101 Sayılı Kanun,Madde 17’de (2004 Sayılı Kanun,Madde 289) Alacaklılar Kurulu kavramı karşımıza çıkmaktadır. Yukarıda görülen açık hükümden de yola çıkıldığında alacaklıların da konkordato sürecinde aktif olması alacaklılar tarafından da konkordatoya duyulan güveni arttırmaktadır.
Kanun maddesinde de açıkça belirtildiği gibi alacak miktarı, alacaklı sayısı ve alacakların çeşitliliğine uygun düştüğü üye sayısına sahip bir alacaklılar kurulu oluşturulmaktadır.

Alacaklılar Kurulu yedi kişiyi geçmemek üzere ve alacaklı sayısı tek sayıda olmak şartıyla oluşturulur. Bunun sebebi Alacaklılar Kurulu’nun oy çokluğu ile karar almasıdır.
Mahkemece alacaklı kuruluna bir ücret takdirinde bulunulmamaktadır çünkü alacaklıların o kuruldaki en ulvi amacı alacaklarına nasıl ve ne şekilde daha çabuk kavuşacaklarına ilişkin kararlar almaktır, bundan daha fazla bir kar sağlamaları uygun görülmemektedir.
Alacaklılar, bu kurulda alacaklarının hukuki niteliğine göre temsil edilmektedir, bu sebeple hukuki nitelikleri farklı olan alacaklılardan oluşan bir alacaklı kurulu her farklı alacağın verimli, hakkaniyete uygun bir şekilde temsil edilebilmesi açısından önem taşımaktadır.
Alacaklılar Kurulu’nun oluşturulma aşamasında komiserin de görüşü alınmaktadır. Alacaklılar Kurulu her ay en az bir kere toplanır ve hazır bulunanların oy çokluğuyla kararlar alınır.
Komiser de bu toplantıda hazır bulunarak alınan kararları toplantıya katılanların imzalarını da alarak tutanağa geçirmektedir.
Eğer konkordato sürecinde güçlük arz eden özel durumlar meydana gelirse komiserin gerekçeli raporu ve talebi üzerine mahkemece kesin mühlet altı aya kadar daha uzatılabilmektedir.
Bu uzatma talebi kesin mühletin sona ermesinden önce yapılmaktadır ve kurulduğu takdirde alacaklılar kurulunun da görüşü alınmaktadır.
Konkordato sürecindeyken de komiser, oluşturulan alacaklılar kurulunu belirli aralıklarla bilgilendirmekle yükümlüdür.
Alacaklılar tarafından talep edildiği takdirde de alacaklılar kuruluna komiser, borçlunun son mali durumu ve konkordatonun seyri hakkında bilgi vermek zorundadır.
Bununla beraber Alacaklılar Kurulu komiserin faaliyetlerine de nezaret eder, komisere tavsiyelerde bulunabilir ve kanunun öngördüğü hallerde mahkemeye görüş de bildirebilmektedir.
Alacaklılar Kurulu, komiser yeterli bulunmadığı takdirde mahkemeden komiserin değiştirilmesini gerekçeli bir raporla da talep edebilmektedir.
Alacaklılar Kurulu’nun görevleri aşağıdaki “Konkordato Komiseri ve Alacaklılar Kurulu’nun Görevleri” başlıklı kanun maddesinde de detaylı olarak sıralanmıştır.
“7101 Sayılı Kanun madde 18, (2004 Sayılı Kanun madde 290) - Dosyayı teslim alan komiser kesin mühlet içinde, konkordatonun tasdikine yönelik işlemleri tamamlayarak dosyayı raporuyla birlikte mahkemeye iade eder.
e) Alacaklılar kurulunu konkordatonun seyri hakkında düzenli aralıklarla bilgilendirmek.
f) Talepte bulunan diğer alacaklılara konkordatonun seyri ve borçlunun güncel mali durumu hakkında bilgi vermek.

(…) Alacaklılar kurulu, komiserin faaliyetlerine nezaret eder; komisere tavsiyelerde bulunabilir ve kanunun öngördüğü hallerde mahkemeye görüş bildirir. Alacaklılar kurulu komiserin faaliyetlerini yeterli bulmazsa, mahkemeden komiserin değiştirilmesini gerekçeli bir raporla isteyebilir. Mahkeme bu talep hakkında borçluyu ve komiseri dinledikten sonra kesin olarak karar verir.”